Czy dzieci powinny uczestniczyć w pogrzebie?
Nie da się zaprzeczyć, że ostanie pożegnanie, ceremonia pogrzebowa jest jedną z najbardziej smutnych, nostalgicznych i wzruszających uroczystości. Żegnamy bliską osobę oddając jej w ten sposób szacunek i wyrażając żal po jej odejściu. Uczestniczymy w ceremonii, przynosimy wieńce, zapalamy znicze, aby ostatni raz pożegnać zmarłego. Nasza obecność jest także wyrazem solidarności z bliskimi, może być dla nich wsparciem i cennym gestem z naszej strony.
Czy w pogrzebach powinny uczestniczyć dzieci?
Na to pytanie trudno dać jednoznaczną odpowiedź. Z jednej strony nie chcemy, aby nasze dzieci doświadczały smutku, przygnębienia, przeżywały, to co bolesne. Z drugiej wiemy, że śmierć nie powinna być tematem tabu, gdyż jest nieuchronna, jest częścią naszej egzystencji i stykamy się z nią niemal każdego dnia. Psychologowie twierdzą także, że nie powinno się za wszelką cenę chronić dzieci przed przeżywaniem negatywnych emocji.
Obcowanie z trudnymi emocjami hartuje, pozwala lepiej zrozumieć i oswoić otaczający, nieidealny świat, a także uczy wyrażania uczuć. Z tego punktu widzenia obecność dzieci na pogrzebie może być korzystna dla ich rozwoju duchowego a także budować w nich poczucie wspólnoty. Dzieci uczą się, że jesteśmy razem w chwilach radosnych, ale także tych smutnych
Dzieci należy przygotować
Na pewno nie chcemy, aby dziecko było zaskoczone i przeżyło lęk na widok trumny, czy płaczących osób ubranych na czarno. Dlatego najważniejsze jest, aby odpowiednio przygotować dzieci do uczestniczenia w ceremonii. Co to oznacza? Przede wszystkim:
- porozmawiaj z dzieckiem na temat śmierci
- wytłumacz, jak wygląda pogrzeb, jak przebiega ceremonia krok po kroku
- przekaż, jak należy się zachowywać podczas ceremonii
- zapewnij, że emocje, które czuje: smutek, płacz, czy żal są normalne
- przygotujcie razem odpowiednie ubranie
- przygotuj się na „dziwne” pytania ze strony dziecka
Należy także pamiętać, że dziecko ma także prawo do żałoby i równie mocno przeżywa odejście, zwłaszcza, jeśli zmarły był dla niego bliską osobą – ukochaną babcią, czy dziadkiem. Właśnie wtedy bardzo potrzebna jest szczera rozmowa i zgoda na szereg uczuć, które mogą towarzyszyć: ból, rozpacz, złość, a nawet agresja. Aby pomóc dziecku przejść przez ten etap można zaangażować je w przygotowania do pogrzebu. Być może zechce narysować pożegnalną laurkę, obrazek, czy napisać wierszyk. Pozwólmy mu poradzić sobie z żałobą w ten sposób.
Czy wiek dziecka ma znaczenie?
Dla malutkich dzieci – do 7, 8 roku życia, koncepcja śmierci jest zjawiskiem zupełnie abstrakcyjnym. Dopiero powyżej tego wieku, dzieci uczestniczące w pogrzebie są bardziej świadome tego, co się dzieje, a co za tym idzie, mogą bardziej dojrzale uczestniczyć w uroczystości. Odpowiednio przygotowane będą także wiedziały, jak się zachować, by godnie towarzyszyć w ostatniej drodze zmarłego.
Czy zabierać zatem 2, 3 latka na pogrzeb – decyzja należy do nas. Maluch w tym wieku na pewno nie będzie rozumiał, co się dzieje, może też przeszkadzać swoim zachowaniem, być zniecierpliwiony, chcieć wrócić do domu.
Kiedy dzieci nie powinny uczestniczyć w pogrzebie?
Czy są sytuacje, w których niezależnie od wieku, czy dojrzałości emocjonalnej, dzieci nie powinny uczestniczyć w pogrzebie? Tak. Zdarza się, że dziecko jest bardzo wrażliwie i udział w ceremonii, może przypłacić problemami zdrowotnymi. Tak silne przeżycie może wywołać lęki, czy koszmary nocne. Wówczas warto przemyśleć sytuację i być może oszczędzić dziecku traumatycznych przeżyć. Zamiast tego odwiedzić grób innego dnia, zapalić świeczkę i w spokoju pożegnać się ze zmarłym.
